“De vakbond is een archaïsch instituut. Ze zetten zich alleen in voor de belangen van ouderen. Houden star vast aan oude verworvenheden en zijn niet bereid om zich aan te passen aan de nieuwe tijd, daar hoef ik niet bij”, hield ik mezelf jarenlang voor. Toch werd ik lid van de FNV. Was er dan niets over van mijn aanvankelijke bezwaren? Het is inderdaad zo dat vakbonden bevolkt worden door grijze koppen die hun pensioen dichterbij zien komen. Er is echter maar één manier om dat te veranderen. Zorgen dat ook jonge mensen zich verenigen. Ik geloof heilig in het collectief. Op dit moment zitten steeds meer jongeren in rare constructies die erop neerkomen dat werkgevers zo min mogelijk risico lopen en zo makkelijk mogelijk van hun werknemers af kunnen. In je eentje kun je niet opboksen tegen een systeem dat misschien juridisch prima dicht getikt zit, maar onrechtvaardig voelt. Niet doorbetaald worden als je ziek bent en dan toch maar gaan werken, waardoor je nog zieker wordt of andere mensen aansteekt. Niet verzekerd zijn tijdens je werk, want je bent goedkoper als ZZP’er. Niet de macht hebben om een shift te weigeren, want ja voor jou tien anderen. Gewoon een fatsoenlijk loon en wat zekerheid, dat zit er niet zomaar meer in. Daarom moeten we elkaar goed vasthouden en samen de strijd aan. Het verkiezen van winst boven goed werkgeverschap is een keuze, geen natuurwet. Maar die keuze gaan werkgevers niet zelf maken. Daar is de vakbond voor nodig. Alleen samen kunnen we strijden tegen de macht van het geld, tegen de neoliberale wind dat het allemaal maar door de markt besloten moet worden, dat vaste contracten ouderwets zijn. Want laten we eerlijk zijn, het is hoog tijd dat de werkgevers zich ook eens aanpassen aan de nieuwe tijd waarin we fatsoenlijk met elkaar omgaan.

Het is ruim een decennium geleden dat meer dan 300.000 mensen bijeenkwamen op het Museumplein in Amsterdam voor de grootste vakbondsdemonstratie die Nederland ooit gekend heeft. Agnes Jongerius was actieleider, Sita zong, de vlaggen van tientallen organisaties die aan de actie verbonden waren zwaaiden vrolijk boven de mensenmenigte. Er was succes. Iets meer dan een maand later waren de plannen van het kabinet waar de demonstranten tegen protesteerden van tafel. Naar alle waarschijnlijk staan we weer aan de vooravond van een kabinet VVD-CDA-D66, net zoals tijdens die grote vakbondsdemonstratie van 2004. Mogelijk mag er nog een vierde partij bij om dit halfslappe mengsel een beetje bij te kleuren. Maar staan wij straks nog wel samen op het Museumplein om bijvoorbeeld de verregaande versoepeling van het ontslagrecht te bestrijden? Wie staat er op om zich uit te spreken tegen deze nietsontziende liberalisering van onze maatschappij? Of zijn we al zo ver gegroeid in ons denken dat ook wij, allen toch sociaaldemocraten, niet verder komen dan het individu? Deze editie van de Lava gaat over collectiviteit. Over het samen sterker staan en al dat soort mooie leuzen die je in campagnetijd veel hoort. Het is nu echter tijd om ze in de praktijk te brengen. Als je ergens iets aan wilt doen, dan zoek je je medestanders op. De vakbond is collectiviteit. In alle vormen; van scholieren- en studentenvakbond, via de aloude werknemersbonden tot de Fietsersbond of ANWB; de kracht van allen schuilt in de collectiviteit van de leden.

Afgelopen maand organiseerde ik mee aan Holland Against Hate en demonstreerden we met 3000 personen tegen de Muslim Ban van Donald Trump. Opeens was ons verzet dat begon met een Facebook event de opening van het gewone NOS journaal, RTL Nieuws en (mijn persoonlijke favoriet) het Jeugdjournaal. Hoe overweldigend dat ook was, het succes van deze demonstratie zat hem niet in de media-aandacht, maar in het massale verzet van de stille meerderheid tegen het populisme. Onze generatie wordt vaak een vorm van like-activisme verweten; wij zouden enkel vanachter een computerscherm een paar seconde willen nemen om de wereld te verbeteren. Toch zag je dat oprechte woede, zorg en onvrede, gecombineerd met het geloof dat het wél kan, dat we samen sterker zijn dan alleen, dat we niet lijdzaam zullen toekijken terwijl anderen de samenleving verdelen, zorgt dat wij opstaan. De geschiedenis wordt nu geschreven. Op iedere school waar wij lesgeven vragen wij de leerlingen: “Waar word jij boos van?” De antwoorden zijn heel uiteenlopend: van de gebrek aan nachtbussen tot het deurbeleid van discotheken waar je huidskleur bepaalt of je naar binnen mag. In alle antwoorden komt een ding terug een intense gedrevenheid om de wereld anders te zien. Wij leren deze jongeren steeds dat je niet lijdzaam hoeft te wachten tot de wereld anders wordt, maar gewoon zelf kunt beginnen. Door medestanders te zoeken in de politiek, bij maatschappelijke organisaties of gewoon bij je directe omgeving, door in opstand te komen, door niet op te geven. Toen wij op het Malieveld gingen staan kregen we steeds de vraag “Denk je nu echt dat Trump hiernaar luistert?”, maar een ding weet ik zeker zolang je zwijgt word je sowieso niet gehoord. Dus maak geluid, laat je horen, spreek je uit, want wij kunnen de wereld veranderen, soms is het gewoon een kwestie van beginnen.

Voor je ligt de nieuwste editie van de Lava, het verenigingsblad van de Jonge Socialisten. Die introductie is misschien wel even nodig, want er is aardig wat veranderd sinds de vorige verschenen editie. Nieuwe drukker, op nieuw papier, in nieuw verspreidingsmateriaal, met nieuwe rubrieken en artikelen. Als je goed kijkt zie je dat er op de lay-out na toch niet heel veel veranderd lijkt. Elke Lava heeft nog steeds een thema. Ook is de rubriek ‘Het Nieuwste Lid’ behouden. Er is altijd ruimte voor een column van de voorzitter; voorheen heette deze rubriek ‘Uit de bestuurskamer’. Wel nieuw is een terugkerende rubriek over een ‘(Oud)-JS’er in beeld’. Dat is ook precies wat je krijgt in die rubriek; een (voormalig) lid van de Jonge Socialisten die zich nog steeds inzet voor haar of zijn idealen in het werk wat deze (oud)-JS’er doet. Ook nieuw is dat we nu werken met een vast redactieteam. Samen met hen bereid ik de Lava voor, waarbij we het thema vaststellen, brainstormen over artikelen binnen het thema en elkaar én de Lava zo scherp houden. Niet alles in de Lava is echter geschreven door het redactieteam en niet iedereen in het team schrijft; er is meer dan genoeg ruimte voor als ook jij wilt bijdragen aan de Lava! Omdat heel wat dingen nieuw zijn, zijn er helaas ook een paar dingen waarvan we afscheid nemen. In het bijzonder doen we dat van Merijn Vorst, die als grafisch ontwerper jarenlang de Lava heeft vormgegeven waarvoor we erg dankbaar zijn. Maar ook natuurlijk van Casper Gelderblom, mijn voorganger op deze post. Ik wens hen het allerbeste en ik wens jullie als lezer heel veel plezier met de nieuwe Lava.