Fusie GroenLinks-PvdA vergooit bestaanszekerheid en vervreemdt de kiezer

PvdA, PPR en D66 presenteren het "schaduwkabinet". V.l.n.r. Van Mierlo (D66), Den Uyl (PvdA), Aarden (PPR). Foto: Nationaal Archief.

Dit is een ingezonden stuk. Lava wil de dialoog ondersteunen over het aankomende fusiereferendum. Dit artikel is niet per definitie ook het standpunt van Lava.

Tim Schoolenberg

De samenwerking van GroenLinks en PvdA in de vorm van een gezamenlijke lijst en fractie, heeft partijleider Frans Timmermans voor een electoraal onmogelijke taak gesteld. Hem wordt gevraagd zowel het klimaatverhaal van GroenLinks als het bestaanszekerheidsverhaal van de Partij van de Arbeid te vertellen. Regel één van de electorale politiek is dat je het de kiezer vooral niet te moeilijk moet maken. Men voelt wellicht wel wat voor het sociaal-economische programma van GL-PvdA (dit hoorde je vaak over de programmapunten van de Democratische partij in de VS, maar toch is Trump en niet Harris verkozen), maar er heerst vooralsnog alom onduidelijkheid over waar de partij precies voor staat. 

Kiezersonderzoek wijst uit dat men GroenLinks-PvdA toch meer als GroenLinks ziet dan als Partij van de Arbeid. Vat dit niet op als verwijt richting GroenLinks, maar het feit is dat GL-PvdA geen aanspraak meer kan maken op het issue ‘bestaanszekerheid’. Dat is zeer gevaarlijk. Je ziet nu al dat Yesilgöz aan het manoeuvreren is om de VVD neer te zetten als de partij van de werkende Nederlander. Absurd, zou je zeggen. Dat is het ook, maar dat ze het überhaupt kan proberen is funest. 

Het verband tussen bestaanszekerheid en klimaat is voor veel kiezers en de traditionele en voormalige PvdA-achterban niet zo vanzelfsprekend als dat voor politiek ingewijden is. Links staat erom bekend ingewikkelde verhalen te willen vertellen die een nuance vereisen, die ver te zoeken is in verkiezingstijd. Soms maken we dat stereotype ook waarheid, zoals nu. Ga er niet van uit dat de kiezer begrijpt waar jij voor staat, want anders staat de partij een herhaling van 2002 of 2017 te wachten. Links Nederland zal alleen maar baat hebben bij een heldere boodschap.

Desalniettemin is dit geen pleidooi voor verrechtsing of toenadering tot het centrum, maar een pleidooi voor een linkse samenwerking waarin de beginselen van alle betrokken partijen tot hun recht kunnen komen. Niet een nieuwe partij, niet een fusie, maar een schaduwkabinet van PvdA, GroenLinks en een derde (of vierde) partij die de ideologische lijm van de coalitie moet vormen. Het doel zou moeten zijn om een zo groot mogelijk links blok tot stand te brengen – niet een zo groot mogelijke linkse partij. De PvdA moet zich daarbinnen kunnen profileren op bestaanszekerheid en GroenLinks op klimaatrechtvaardigheid: dat komt het hele blok ten goede.

Kiezen we de route van een nieuwe partij, vrees ik dat deze partij vooral gezien zal worden als GroenLinks 2.0. ‘Bestaanszekerheid’ kan dan door elke belangstellende – en dat zal eerder de PVV of VVD zijn – worden opgepakt, wat alleen maar tot de verdere ineenstorting van links Nederland zal leiden. 

Tot slot, om terug te denken aan de tijd waarin niet alleen de PvdA, maar heel links Nederland zijn hoogtepunt bereikte, de visie van Joop den Uyl: ‘[D]e keus is voort te kwakkelen volgens het bestaande patroon dan wel tot een fundamentele hervorming te geraken. Is dat laatste alleen maar een wensdroom, een illusie? Ik meen van niet, indien wordt aanvaard dat het front van de regeringspartijen alleen kan worden doorbroken indien de linkse oppositiepartijen een behoorlijk stuk van hun eigen identiteit weten te bewaren. PvdA, PPR, D’66 […] en PSP hebben eigen verwortelingen in de Nederlandse bevolking. Dus geen gemeenschappelijke lijsten, waarbij die identiteit verdampt.’

_____

Citaat: Joop den Uyl. (1978) ‘De smalle marge van de democratische politiek’ Uit: Inzicht en uitzicht: opstellen over economie en politiek 

Deel ook jouw ideeën hierover. Mail jouw essay of ander soort artikel naar lavaredactie@gmail.com. Vragen? De redactie denkt graag mee! 

En check Lava’s socials!

categorieën: Bericht