De filterbubbel
Gepubliceerd op 15/09/2017
Geschreven door Valentijn Tilder
Als linksmens denk ik altijd goed op de hoogte te zijn. Het nieuws volgen, dat is belangrijk. Die mening lijken veel JS’ers te delen. Elke dag delen mijn socialistische kameraden uit binnen- en buitenland nieuwsartikelen op Facebook, die vervolgens in nogal lange reacties besproken worden. In tegenstelling tot de rest van de wereld weten wij wél wat er gaande is! Maar is dat wel zo?
Een blik op mijn newsfeed laat een duidelijk patroon zien: de media die in beeld verschijnen, zijn links. De Volkskrant, Vrij Nederland, de Groene, Joop.nl, The Guardian, ze komen steevast voorbij. Aan de andere kant zie ik nagenoeg nooit nieuws dat doorgaans te boek staat als ‘rechts’ nooit langskomen, tenzij een site als De Dagelijkse Standaard (DDS) een artikel plaatst dat echt niet door de beugel kan.
Het feit dat ik nooit in aanraking kom met rechtse media, is omdat ik in een filterbubbel leef. En jij mogelijk ook. Dat komt doordat internetdiensten zoals Facebook en Google zoekopdrachten personaliseren, waardoor mensen online steeds minder in contact met nieuws dat niet aansluit bij hun wereldbeeld. Zo’n eenzijdig media-dieet verstoort het wereldbeeld. Daarom besloot ik mijn filterbubbel te breken en een week lang uitsluitend rechtse media te volgen.
1: THIERRY-FEVER
Ten eerste valt op hoe populair Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie (FvD) zijn. Geen dag gaat voorbij zonder dat er minimaal één artikel is gewijd aan “het partijkartel”. De maiden speech van Theo Hiddema werd door alle rechtse media, van het über-populistische De Dagelijkse Standaard tot het nette Elsevier breed uitgemeten en lovend ontvangen. Aan de andere kant lijkt de aandacht voor Geert Wilders en de PVV sinds de afgelopen verkiezingen steeds verder af te nemen. Thierry Baudets idee voor een ‘zakenkabinet’ is razend populair op sites als The Post Online en DDS. Aan de andere kant was er bijna geen aandacht voor Wilders’ voorstel om een ‘nachtmerrie-coalitie’ op te tuigen van VVD, PVV, CDA, 50PLUS, SGP en FvD. Het kan natuurlijk zijn dat de aandacht nu even op Thierry ligt omdat hij de new kid on the block is, maar te lezen uit de aandacht die het FvD ontvangt lijken ze geen eendagsvlieg te zijn. Waar het bij de PVV slechts om de persoon van Wilders gaat, gaat het bij FvD over de plannen (denk aan partijkartel of zakenkabinet). Dat betekent dat de rechtse pers nieuws over FvD kunnen maken zonder dat er een wilde uitspraak van Wilders en diens consorten nodig is.
2: MARK RUTTE, DE WIM KOK VAN RECHTS
Mark Rutte is niet populair in de rechtse media. Hij wordt gezien als iemand wel de juiste rechtse dingen roept, maar dan het andere doet. Iemand die de rechtse idealen overboord heeft gegooid om aan de macht te komen. Regeren met de Partij van de Arbeid werd al gezien als verraad, maar nu hij bezig is met het formeren met de “politiek correcte wegkijkers” van D66 en het “extreemlinkse” GroenLinks zijn de rapen gaar. De kritiek doet mij erg denken aan Wim Kok. Het “afschudden van de ideologische veren”, het verwerpen van het socialisme en het omarmen van het kapitalisme door de PvdA, is nog steeds een van de meest bekritiseerde zetten die de partij ooit heeft gemaakt. Vanuit links was er veel kritiek op Kok. De persoon van Wim Kok was echter populair en de PvdA bloeide in de negentiger jaren. Na het vertrek van Kok werd echter duidelijk hoe diep de verschuiving naar het politieke midden de partij had geraakt. Sinds 2002 verkeerd de PvdA in een identiteitscrisis die zij kon verbergen door steeds weer een nieuws, populair gezicht neer te zetten. Tot 2017, toen de PvdA electoraal in elkaar zakte. Ook de VVD is, in ieder geval in het publieke oog, naar het midden geschoven en lijkt steeds meer te draaien om de persoon van de premier. Hoe de liberalen zullen gedijen in het post-Mark Rutte tijdperk, is allesbehalve duidelijk.
3: OORLOG TEGEN ‘DE ISLAM’
Als ik een ding heb geleerd in de afgelopen dagen, is het hoe islamofobisch rechts is. Sites als TPO en DDS overspoelen hun lezers met nieuws over ‘de moslims’. Zo heeft DDS een aparte nieuwscategorie voor terrorisme. Bij het trieste incident in Arnhem, waarbij een homostel in elkaar werd geslagen, was het belangrijkste nieuws de afkomst van de daders. De Telegraaf schreef niet eens zo uitgebreid daarover maar hield het slecht op “een groep Marokkanen”. Iedereen die de oorzaak niet wilde toedichten aan afkomst van de daders, werd weggezet “politiek correcte wegkijker”. Want ja, moslims zijn nou eenmaal homofoob. In de rechtse pers is de reden van alle problemen in Nederland duidelijk: de Islam. Voor andersdenkendheid is geen ruimte.
MAAR DE BELANGRIJKSTE LES…
Is dat je de rechtse pers moet volgen. Dat doet de linksmens namelijk echt niet genoeg. Meer van mijn vrienden volgen Joop.nl dan De Telegraaf, terwijl het bereik van de Telegraaf online tien keer zo groot is. Neder-Breitbart DDS heeft meer likes dan Joop.nl. Op deze manier missen we wat veel mensen als nieuws binnenkrijgen. En dan groeit de vervreemding. Doordat we niet meer weten wat voor nieuws een PVV-stemmer tot zich neemt, kunnen we hun beweegredenen ook niet meer begrijpen. Dat betekent niet dat je het met deze media eens hoeft te zijn. Ik heb allerminst genoten van TPO die een voorzichtige poging deed de NSB te verontschuldigen. Maar het feit blijft dat rechts de onlineslag aan het winnen is. De onlinecampagne was cruciaal voor het succes van FvD. Als links lekker comfortabel in zijn filterbelletje blijft zitten, sluit het zich af van de belevingswereld van de een groeiend deel van het volk.